بسیاری از بانوان حتی با گذشت سه ماه، نمی دانند که باردارند. جالب است بدانید که در همین دوازده هفته (سه ماه اول) رویدادهای بسیاری برای بدن و فرزند در حال رشد شما رخ می دهد.
اواخر سه ماهه ی اول بارداری، فرزندتان تقریبا شکل گرفته است. او حدود ده سانتی متر طول دارد و وزنش حدود بیست و هشت گرم است (حدودا مشابه یک اسلایس نان). فرزندتان بازو، مچ پا و انگشت دارد، می تواند دهانش را باز و بسته کند و جریان خون و سیستم دفع ادرار او کار می کنند. تمام این وقایع در زمان کوتاهی از لقاح جنین اتفاق می افتد بنابراین دوره ی بین باروری تخمک و دوازده هفته اول بسیار حیاتی است.
در بارداری های برنامه ریزی شده، می توانید هر آنچه می خورید و انجام می دهید را زیر نظر داشته باشید. اگر هم برنامه ریزی نشده باشد، بچه تان به شما می گوید که اتفاقی در حال رخداد است بهتر است به بدنت گوش بدهی.
چگونه آگاه می شوید؟
برخی بانوان در سه ماهه ی اول بارداری درخشندگی خاصی پیدا می کنند. عده ای نیز این زمان را در دستشویی می گذرانند. به گفته دکتر "کارین کالیان"، متخصص زنان و زایمان، معمولا در این مرحله از بارداری انطباق فیزیولوژیکی با دگرگونی هایی هورمونی به نشانه هایی مثل حالت تهوع یا استفراغ، درد پایین شکم، گرفتگی های پا، تنگی نفس و تپش قلب مضاعف می انجامد.
در ادامه با نشانه هایی آشنا می شوید که اثبات می کند شما دارید بچه ای را حمل می کنید:
- حساسیت پستان و حالت تهوع. اینها اولین نشانه های بارداری هستند.
- خونریزی. حدود یک چهارم از بانوان باردار در سه ماهه ی اول بارداری دچار اندکی خونریزی می شوند.
- امکان دارد این لکه بینی کم (سبک) نشانه ای باشد که رویان شکل گرفته (از تخمک و اسپرم) در رحم جایگزین شده است. اگر دچار خونریزی هستید، همیشه پزشک را مطلع سازید.
- ترشحات رقیق و شیری رنگ معمولند. در دوران بارداری از تامپون استفاده نکنید، زیرا ممکن است میکروب وارد مجرا شود.
- خستگی شدید. پرورش انسانی کوچک کار دشواری است.
- ویار خوراکی ها یا نفرت از آنها.
- دفع ادرار فراوان. ادرار را نگه ندارید و نوشیدن مایعات را قطع نکنید، بدنتان به آنها نیاز دارد.
- سوزش سر دل.
- دگرگونی های حالت احساسی.
- افزایش وزن. در سه ماهه ی اول بارداری، باید حدود یک و نیم تا سه کیلوگرم افزایش وزن داشته باشید. به گفته ی دکتر کالیان، توصیه می شود که رژیم غذایی سالمی داشته باشید و توازن در آن کلید موفقیت است. اما مادر باردار باید بداند که غذا خوردن باید فقط به اندازه ی یک نفر باشد نه دو نفر. در سه ماهه ی اول بارداری، روزانه فقط حدود ۷۰۰ کیلوژول اضافه نیاز دارید، که برابر است با نصف سیب و یک قاشق غذاخوری کره ی بادام زمینی.
چه باید انجام دهید؟
با فرض داشتن شیوه ی زندگی سالم، رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم، باید اکثر بانوان بتوانند در دوران بارداری به زندگی معمول خود ادامه دهند. به گفته ی دکتر کالیان، مادر باردار سالم باید بتواند تمام فعالیت هایی را انجام دهد که پیش از بارداری مشغول آن بوده است.
اما اگر به بدنتان آن طور که باید توجه نکرده اید، هرگز برای شروع دیر نیست.
مهم ترین وظیفه مصرف مولتی ویتامین های مناسب بارداری است. برای توصیه از پزشک یا دکتر داروساز مشورت بگیرید. هم چنین برای تقویت سلول های سالم قرمز خون و پیشگیری از اختلالات مادرزادی باید اسید فولیک و ویتامین ب مورد نیاز بدنتان را دریافت کنید. بدنتان این مواد حیاتی را نمی سازد.
این مواد باید از طریق غذا یا مکمل ها دریافت شود. به گفته ی دکتر کالیان، مکمل اسید فولیک در دوازده هفته ی اول بارداری ضروری است و ترجیحا باید مصرف آن پیش از لقاح جنین شروع شود. البته ویتامین هایی نیز وجود دارند که نباید آنها را مصرف کنید. مکمل های ویتامین آ، دی و ای در دوران بارداری توصیه نمی شود.
اولین ملاقات با پزشک در دوران بارداری
بسیاری از بانوان برای رفع شک خود، از آزمایش های خانگی بارداری استفاده می کنند. گام بعدی ملاقات با پزشک برای تایید رسمی بارداری و بررسی شرایط است.
دکتر کالیان می گوید: توصیه می شود که بارداران در هفته ی ششم تا هفتم بارداری برای تایید حاملگی معاینه شوند و سلامت عمومی و عوامل خطری که امکان دارد بر بارداری اثر گذارد، ارزیابی شود. ملاقات ضروری بعدی باید در هفته ی یازدهم تا چهاردهم برای اولین غربالگری سندرم داون، ارزیابی خطر زایمان زودرس و فشار خون انجام شود.
آنچه در اولین ملاقات بارداری با پزشک باید انتظارش را داشته باشید، به قرار زیر است:
پزشک این موارد را از شما می پرسد:
- سلامت عمومی و سابقه ی پزشکی (عوارض مزمن، آلرژی ها، مسائل روانی و عادات مثل کشیدن سیگار، نوشیدن الکل یا استفاده از مواد غیرقانونی).
- تاریخچه ی پزشکی خانواده شما (آیا خویشاوندی مبتلا به بیماری خطرناک یا مزمن دارید).
- عادت ماهانه ی شما آیا منظم هستند و چه مدت طول می کشند؟
- تاریخ اولین روز آخرین عادت ماهانه ی شما (تا موعد زایمان تان مشخص شود). - هر نشانه یا مشکلی که از آخرین عادت ماهانه ی خود تا آن زمان متوجه شده اید.
- هر مشکل زنانگی (شامل عفونت های مقاربتی).
- جزئیات درباره ی بارداری و زایمان قبلی.
- آیا شما، پدر فرزندتان یا هر خویشاوندی در خانواده ی هر دوی شما به اختلالات ژنتیکی یا کروموزومی دچار است، تاخیر رشدی داشته یا با اختلالات مادرزادی جسمی متولد شده است؟ به شما آزمایش های غربالگری متفاوتی پیشنهاد می شود، از جمله آزمایش خون که در هفته ی نهم تا سیزدهم انجام می شود و در صورت امکان، آزمایش اولتراساوند در هفته ی یازدهم تا سیزدهم.
آنچه پزشک انجام خواهد داد
- معاینه های جسمی.
- در صورت لزوم معاینه های ناحیه ی لگن که شامل پاپ اسمیر می شود (مگر به تازگی آن را انجام داده باشید).
- احتمالا تجویز کشت برای بررسی کلامیدیا.
- نمونه ی ادرار.
- آزمایش خون برای شناسایی نوع خون شما، عامل رزوس و بررسی کم خونی و نیز آزمایش برای اچ آی وی، سیفلیس، هپاتیت ب و ایمنی در برابر سرخجه و آبله مرغان.
آنچه که باید به پزشک خود بگویید؟
اکنون زمان آن رسیده است که نگرانی های خود را مطرح کنید، صرف نظر از اینکه تا چه حد می تواند ناچیز باشند. با پزشک خود درباره ی این موارد صحبت کنید:
- هر دارو یا مکملی که از زمان آخرین عادت ماهانه ی خود مصرف کرده اید و اینکه آیا الکل یا داروهای ممنوعه استفاده کرده اید.
- آیا در معرض سموم خطرناک قرار گرفته اید.
- کجا و چه زمان زایمان خواهید داشت؟
- گزینه هایتان برای زایمان (نقشه ی زایمان).
سرخجه
سرخجه یک بیماری ویروسی است که باعث گلو درد، غدد متورم و التهاب پوست می شود و برای بانوان باردار خطرناک است. سندرم سرخجه ی مادرزادی برای جنین بسیار خطرناک است و باعث ناشنوایی، آب مروارید و اختلالات در قلب، شش ها و مغز بچه می شود. ابتلا به سرخجه احتمال سقط جنین را افزایش می دهد. و بیشترین خطر آن در سه ماهه ی اول بارداری است.
به گفته ی دکتر "نیرواشنی دوارکا"، پیش از بارداری، نزد پزشک متخصص زنان و زایمان بروید و آزمایش خون بدهید تا ببینید آیا آنتی بادی های سرخجه دارید یا خیر. اگر جواب آزمایش شما برای آنتی بادی های سرخجه مثبت بود، یعنی واکسن زده اید. در غیر این صورت، پیش از لقاح جنین، واکسن سرخجه بزنید (و تا بیست و هشت روز از لقاح جنین خودداری کنید). به این ترتیب، از فرزندتان حمایت کنید. امکان دارد حتی اگر در خردسالی واکسن زده اید، به تزریق ایمنی بخش دیگری نیاز داشته باشید. اما اگر باردارید یا احتمال می دهید که باردار باشید، واکسن تزریق نکنید. اگر تصادفا در دوران بارداری واکسن زدید، مضطرب نشوید، زیرا شواهدی برای مضر بودن این واکسن وجود ندارد. ولی اگر از قبل باردارید و در برابر سرخجه واکسینه نشده اید، باید مراقب باشید و از افراد بیمار دوری کنید. اگر دچار نشانه های آنفلوآنزا گونه شدید، نزد پزشک بروید و آزمایش خون بدهید. اگر در اولین مراحل بارداری عفونت شدید باشد، متاسفانه پزشک ختم بارداری را توصیه خواهد کرد.
عامل رزوس یا ارهاش چیست؟
آزمایش خون برای همه ی بانوان باردار انجام می شود تا بررسی شود که آیا آنها رزوس مثبت یا منفی هستند. به گفته ی دکتر "برانوین مور"، متخصص زنان و زایمان، غربالگری پیش از بارداری شما شامل موارد زیر می شود: آزمایش خون برای کم خونی، گروه خون و آزمون رزوس، آرپی آر برای سیفلیس، اچ آی وی، حامل هپاتیت ب، ایمنی برای سرخجه، ایمنی در برابر آبله و تی اس اچ برای بررسی عملکرد تیروئید.
اگر رزوس منفی باشید و شوهرتان مثبت باشد، پس فرزندتان یکی از آنها را به ارث می برد. اگر بچه رزوس مثبت باشد و خونش هنگام زایمان با گروه منفی خون مادر مخلوط شود (حساسیت رزوس خوانده می شود)، مشکل ساز خواهد شد. امکان دارد خون مادر آنتی بادی هایی به وجود آورد تا به خون خارجی (بچه) حمله کند. برای دوری از این وضعیت و پیشگیری از حساسیت رزوس، تزریق ایمونوگلوبولین رزوس داده می شود. حساسیت رزوس هنگام زایمان رخ می دهد، زیرا خون مادر و بچه با یکدیگر در تماس قرار می گیرند (و باعث خطر برای بارداری های بعدی خواهد شد).
توجه داشته باشید
- چنانچه دارویی مصرف می کنید، باید قبل از هر تلاشی برای بارداری آن را به پزشک خبر دهید. اگر بارداری تان برنامه ریزی نشده بود، هرچه سریع تر پس از آگاهی از بارداری، از ایمن بودن این داروها اطمینان یابید.
- از مصرف دخانیات، داروهای غیرمجاز و نوشیدن الکل پرهیز کنید.
- از خوردن گوشت و محصولات دریایی خام، سوسیس و کالباس و پنیر یا شیر غیرپاستوریزه دوری جویید. هم چنین مصرف کافئین را محدود سازید یا از آن پرهیز
کنید.
نکته!
رزوس مثبت یا منفی بودن خون هیچ ربطی به بیماری اچ آی وی ندارد.
منبع: نی نی پلاس
نظرت چیه؟